Từ bài học kinh nghiệm “mất trắng” trên đồng ruộng vì nạn xâm mặn trong những năm trước đây, anh Lê Văn Sánh - nông dân huyện Nhơn Trạch đã mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi trong điều kiện tình hình biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp.
Nhớ lại Cánh đồng Vàm Ô thuộc ấp Bến Cộ, xã Đại Phước vào những năm đó anh Lê Văn Sánh chực trào nước mắt kể “Bao nhiêu năm trồng lúa ở đây, chưa khi nào gặp mặn dữ dằn như thế. Cây lúa đang thời trổ chín bị nước mặn tràn vào chỉ 2-3 ngày sau là chết khô hàng loạt. Ruộng lúa cho các hộ thả vịt vào ăn cũng bị chê vì hạt lúa bị mặn, chỉ còn nước đốt bỏ". Kể về hạn xâm mặn năm ấy ông Trần Văn Tân – Trưởng Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Long Thành – Nhơn Trạch nói:“Trong đợt xâm nhập mặn những năm trước thì đã lên đến khoảng 800 hecta, trong đó 800 hecta này đã giảm năng suất từ 30-50% do nước mặn xâm nhập sớm, trong khi đó lúa thì đang trong giai đoạn trổ, ngậm sữa nên lửng lép nhiều”.
Đứng trước cảnh mất trắng trên chính mảnh đất mình gắn với nghiệp cuốc, cày nhiều năm liền, người nông dân bấy lâu nay chỉ biết “trông trời trông đất trông mây” thì thời điểm này bắt buộc phải đưa ra một quyết định cải tiến để cứu lấy chính bản thân mình. Được sự hướng dẫn của phòng Kinh tế huyện, anh Sánh đã nhanh chóng học tập kỹ thuật và thử nghiệm mô hình sản xuất trồng lúa xen với nuôi tôm thẻ chân trắng và thấy kết quả vô cùng khả quan.
Theo anh Sánh, trước đây do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu nên độ mặn ngày càng cao và thời gian ngập mặn kéo dài, dẫn đến năng suất lúa giảm liên tục. Mỗi ha lúa sản xuất theo tập quán độc canh chỉ đạt sản lượng từ 1,8 đến 2 tấn. Từ khi áp dụng mô hình làm lúa và nuôi tôm trên cùng một diện tích thì sản lượng tăng vọt, trung bình đạt khoảng 4,8-5 tấn/ha. Đồng thời, giá lúa thu mua cũng tăng 10%, dao động khoảng 6.000 đồng một kg. Điểm khác biệt lớn nhất của mô hình này là nông dân không sử dụng phân bón hóa học nhằm hạn chế ô nhiễm đồng ruộng, tránh độc tố gây hại quá trình phát triển của tôm. Tôm nuôi trong ruộng sử dụng chủ yếu thức ăn tự nhiên, ít dịch bệnh và thải ra sản phẩm có thể sử dụng cho lúa phát triển. Vì vậy, chi phí đầu tư cũng tiết kiệm hơn bình thường. Anh Sánh cho biết thêm:“Thu nhập so với cây lúa gấp 10 lần vì 01 hecta lúa thu nhập từ 5-7 triệu, 1 vụ thu khoảng 1 tấn tôm, chi phí khoảng 40-50 triệu làm 10 hecta lúa chưa bằng 01 mẫu”.
Anh Lê Văn Sánh bên đầm tôm mới thả
Đánh giá về các mô hình trồng lúa nuôi xen canh tôm thẻ chân trắng ông Trần Văn Tân – Trưởng Trạm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Long Thành – Nhơn Trạch nói:“ Mô hình nuôi lúa – tôm của xã Đại Phước là ứng phó theo tình hình thực tế của địa phương thì mình sẽ có 2 vụ lúa và 1 vụ tôm, với cơ cấu này thì sẽ giúp cho bà con đạt thu nhập trong tiêu chí nông thôn mới là 140 triệu/ha/năm”.
Tình hình hạn hán, xâm nhập mặn đã làm cho cuộc sống của nông dân gặp nhiều khó khăn. Do đó, huyện Nhơn Trạch đã có những biện pháp như chọn giống, chọn phân bón, áp dụng kỹ thuật canh tác tiên tiến, đặc biệt là nghiên cứu, học tập các mô hình hay nhằm giúp cho người nông dân trồng lúa ứng phó với nạn xâm mặn.
XM-HL