Hiện nay, trước
xu hướng phát triển nhanh của các kênh bán hàng online và sự xuất hiện ngày
càng nhiều các cửa hàng tiện ích trên địa bàn huyện Nhơn Trạch đã kéo theo sự giảm
sút về sức mua tại các chợ truyền thống, đó là thực trạng chung không chỉ riêng
của huyện Nhơn Trạch mà các địa phương khác cũng có tình trạng tương tự.
Người dân mua thực phẩm tại chợ Long Thọ -
xã Long Thọ
Thói quen đi chợ dần bị thay thế bởi
kênh bán hàng hiện đại
Hiện nay, huyện Nhơn Trạch đã đầu tư, xây
dựng được 09 chợ kiên cố, bán kiến cố là: Phú Hữu, Đại Phước, Long Thọ, Hòa
Bình, Sơn Hà (Vĩnh Thanh), Giồng Ông Đông (Phú Đông), Phước Khánh, Phước An,
Phước Thiền; ngoài ra, còn có 6 chợ tạm và điểm buôn bán tập trung. Chợ truyền
thống là loại hình thương mại phổ biến và quan trọng trong hoạt động cung ứng
và tiêu thụ hàng hóa của người dân. Tuy nhiên, trước sự phát triển nhanh của
kênh bán lẻ hiện đại làm cho sức mua của nhiều mặt hàng tại các chợ truyền thống
giảm mạnh. Ghi nhận tại chợ Phước Khánh,
quy mô chợ tương đối nhỏ (88 sạp) nhưng số lượng sạp, quầy hàng bỏ trống trên
50%. Tại chợ Đại Phước cũng có tình
trạng tương tự, với quy mô 300 sạp, tuy nhiên đã có hơn
50% sạp bỏ trống bên trong khu lồng chợ chính, nhà lồng chợ phụ được thiết kế
theo Dự án Lifsap với 87 sạp là khu vực bán thịt, cá thì chỉ có vài sạp hoạt động,
phần còn lại đều bỏ trống. Bên cạnh đó, tình trạng xuống cấp, điều kiện vệ sinh
ATTP chưa đảm bảo, không gian mua bán chật hẹp, hàng hóa chưa được niêm yết giá
đầy đủ,… cũng là nguyên nhân khiến cho chợ truyền thống dần yếu thế hơn so với
các kênh phân phối hiện đại.
Ông Phạm Sơn Điền – Phó phòng Kinh tế
huyện cho biết: “Thời gian qua, nhất là
sau đợt dịch Covid-19, tình hình kinh doanh, hoạt động của các chợ truyền thống
gặp nhiều khó khăn, sức mua chưa được như kỳ vọng do cạnh tranh với các mô hình
kinh doanh, bán lẻ, cửa hàng tiện ích và các hình thức kinh doanh trực tuyến
trên các sàn thương mại điện tử, zalo, facebook đã tác động đến doanh thu của
các tiểu thương trong chợ, sức mua giảm từ 30 – 50% so với cùng kỳ năm 2020”.
Để nắm bắt hoạt động của các chợ truyền
thống, HĐND huyện đã tiến hành khảo sát tại các chợ Long Thọ, Hiệp Phước, Đại
Phước và Phước Khánh. Qua khảo sát, HĐND huyện đã nhận định một số tồn tại, hạn
chế làm cho chợ truyền thống không được người dân lui tới thường xuyên. Theo bà
Dương Thị Mỹ Châu - Chủ tịch HĐND huyện: “Kết
quả khảo sát tại các chợ đoàn nhận thấy hầu hết cơ sở vật chất, hạ tầng bị xuống
cấp, các ngành hàng bố trí bên trong không phù hợp, một số tiểu thương buôn bán
rau củ quả ngồi bán xen lẫn với hàng cá, thịt và tiếp giáp với ngành hàng thực
phẩm ăn uống,…tiềm ẩn nguy cơ nhiễm khuẩn giữa các mặt hàng; hàng hóa không
truy xuất được nguồn gốc; điểm giữ xe chỉ giữ buổi sáng nên buổi chiều người
dân ngại đến chợ vì không có nơi gửi xe”. Đa số các tiểu thương trong nhà lồng
chợ phản ánh: do có quá nhiều người buôn bán cùng mặt hàng xung quanh khu vực
chợ, trong khi những tiểu thương trong nhà lồng chợ phải thực hiện nhiều khoản
đóng góp, nên việc kinh doanh gặp nhiều khó khăn. Bên trong chợ còn nhiều vị
trí, quầy hàng bỏ trống, hoặc kinh doanh một thời gian thì chuyển ra bên ngoài
nhà lồng chợ để thuê nhà của dân hoặc sử dụng hành lang của chợ để kinh doanh
buôn bán đã ảnh hưởng đến thu nhập của các tiểu thương bên trong chợ.
Chợ truyền thống cần thay đổi để thích ứng
với xu thế
Theo quy hoạch, huyện Nhơn Trạch có 16
chợ gồm: 1 chợ hạng I, 02 chợ hạng II, 12 chợ hạng III và chợ nổi Phước An. Nhằm
nâng cao sức cạnh tranh, giữ vững vị thế, chợ truyền thống cần đổi mới phong
phú các mặt hàng, nâng cao chất lượng hàng hóa và văn hóa bán hàng để thu hút
người tiêu dùng. Theo phòng Kinh tế huyện, nhiều người có xu hướng thích vào
mua sắm tại các siêu thị, cửa hàng tiện lợi do những điểm bán hàng này có không
gian thoáng đãng, mát mẻ, sạch sẽ; nhân viên bán hàng nhiệt tình, thân thiện;
hàng hóa lại đa dạng, phong phú, có xuất xứ rõ ràng; giá cả niêm yết công khai.
Hoặc nhiều người ngày càng chuộng xu hướng mua hàng online, sàn thương mại điện
tử, mạng xã hội Facebook, Zalo vì được giao hàng tận nhà nhanh chóng.
Trao đổi về tình hình hoạt động của các
chợ và giải pháp nhằm cải thiện sức mua cho các chợ truyền thống, ông Nguyễn Hữu
Thành – Phó Chủ tịch UBND huyện cho biết: UBND huyện sẽ có kế hoạch tổng kiểm
tra toàn diện đối với 16 chợ và chỉ đạo thực hiện sữa chữa, nâng cấp những hạng
mục không đảm bảo, tăng cường thu gom, xử lý rác nhằm đảm bảo vệ sinh môi trường
tại các chợ, chỉ đạo các địa phương, lực lượng chức năng thường xuyên dọn dẹp
tình trạng buôn bán lấn chiếm lòng lề đường, tăng cường kiểm tra công tác PCCC.
Về phía các tiểu thương, cũng cần đổi mới tư duy và phương thức kinh doanh có
văn hóa; chỉ bán những mặt hàng có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, đúng giá niêm yết;
quan tâm đến cách bài trí hàng hóa sao cho bắt mắt, tiện lợi; trang bị kỹ năng
bán hàng theo hướng văn minh, lịch sự, tạo môi trường kinh doanh thân thiện,
đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. Cũng theo ông Nguyễn Hữu
Thành, huyện đang thực hiện quy hoạch khu vực Phố đi bộ tại thị trấn Hiệp Phước
phục vụ nhu cầu vui chơi, mua sắm của người dân
trên địa bàn, đặc biệt là công nhân, người lao động. Tại khu Phố đi bộ cũng sẽ bố
trí gian hàng bày bán các sản phẩm, mặt hàng thiết yếu để tạo điều kiện cho các
tiểu thương nâng cao thu nhập. Huyện cũng sẽ tiếp tục đầu tư, xây mới các chợ tại
xã Long Tân, Phú Hội theo quy hoạch của UBND tỉnh nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu
dùng và kinh doanh, buôn bán cho người dân.
Theo phòng Kinh tế huyện, tuy sức cạnh
tranh không bằng các phương thức kinh doanh hiện đại nhưng chợ truyền thống vẫn
có một số lợi thế nhất định như: đi chợ là thói quen, tập quán từ lâu đời của
người dân, chi phí tiểu thương thuê mặt bằng thấp, nhiều mặt hàng “thuận mua vừa
bán” với người tiêu dùng, chợ còn là nơi tạo việc làm cho nhiều người dân và
góp phần tiêu thụ kịp thời nông sản, hàng hóa do người địa phương trồng trọt, sản
xuất tại chỗ. Chợ truyền thống không chỉ là nơi giao thương quen thuộc mà
còn là nét văn hóa đặc sắc, lâu đời của mỗi địa phương. Khi nhịp sống xã hội
phát triển thì việc mua bán, trao đổi hàng hóa ngày càng trở nên sôi động hơn
Qua tìm hiểu nguyện vọng của các tiểu
thương và Ban quản lý các chợ, đa số các ý kiến, kiến nghị địa phương nên có những
chính sách ưu đãi, hỗ trợ như: giảm giá thuê mặt bằng; hạn chế tình trạng kinh
doanh buôn bán tự phát trước khu chợ, lấn chiếm lòng lề đường; tăng cường kiểm
tra giấy phép kinh doanh đối với các hộ kinh doanh buôn bán dọc hai bên đường;
đồng thời rà soát, xem xét đưa vào diện hộ kinh doanh phải nộp thuế. Huyện cũng
cần đề ra chiến lược, giải pháp cụ thể để đưa chợ truyền thống ngày càng phát
triển theo hướng hiện đại.
Huỳnh
Loan