​Ý tưởng trồng sạch xuất phát khi anh Lê Bá Thành (33 tuổi) – ngụ tại xã Phú Đông nhận thấy nhu cầu sử dụng rau sạch của người dân ngày càng cao, đồng thời với mong muốn cung cấp nguồn rau đạt chất lượng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cho người tiêu dùng trước tình trạng lo lắng sợ mua phải thực phẩm “bẩn” hiện nay.

Giới thiệu về quy trình trồng rau thủy canh, anh Thành cho biết: “hạt giống được ươm tại khu vực miếng xốp riêng, mỗi hạt một ô và được tưới nước đều, khi giá thể có lá thì chỉ cần đưa miếng xốp đặt lên hệ thống giàn trồng. Bộ rễ cây sẽ phát triển và hút dinh dưỡng trực tiếp từ ống đựng dung dịch thủy canh để nuôi cây phát triển”. Khi thu hoạch cũng rất đơn giản, chỉ cần nhấc cây lên, cắt gốc, loại bỏ các lá úa bên ngoài là có thể thu hoạch xong. Tại vườn rau của anh, mỗi ngày xuất bán từ 15 – 20kg rau các loại như: cải bẹ xanh, sà lách, cải ngọt,…hiện anh Thành đang trồng thử nghiệm sà lách Romain và cải xoăn, nếu trồng có hiệu quả anh sẽ trồng 2 loại rau này vì giá cao và được mọi người ưa chuộng. Toàn bộ hệ thống trồng rau của anh Thành với diện tích khoảng 140 m2, kinh phí trên 130 triệu đồng, đặc biệt, mọi thứ đều do anh tự tay thiết kế, lắp đặt nên không tốn quá nhiều tiền, anh sử dụng lại các ống nhựa để giảm giá thành vì ống chuyên dụng giá khá cao.

Ưu điểm của mô hình trồng rau thủy canh đó là rau cách ly hoàn toàn với các mầm bệnh tiềm ẩn trong đất; phương pháp thủy canh giúp cây phát triển tương đối tốt, tỷ lệ cây sống đạt trên 95%, sau khi gieo hạt từ 6-7 tuần là đã có rau thu hoạch. Rau thủy canh không trồng trên đất nên tiết kiệm tối đa chi phí nhân công vì không phải làm cỏ, xới đất như thổ canh thông thường. Hạt giống sẽ được ươm trong các giá thể có chứa chất hữu cơ là các miếng xốp đã được xử lý. Thủy canh hồi lưu là phương pháp đem lại hiệu quả cao nhất khi trồng rau trong các ống nhựa (có đục lỗ) được nối thành một hệ thống giàn, chia thành nhiều tầng, bên trong các ống nhựa có chứa dịch thủy canh, bên ngoài ống được bọc thêm 1 lớp bạc để giảm nhiệt độ ống. Trên cùng một diện tích nhưng do trồng theo tầng nên thủy canh trồng được nhiều rau hơn so với thổ canh, từ đó cho năng suất cao hơn. Dung dịch thủy canh với thành phần phù hợp được pha với nước, trong đó hoàn toàn không có chất kích thích sinh trưởng hay thuốc trừ sâu bệnh. Hệ thống này được thiết kế bơm tưới tự động, nên từ khi trồng rau cho đến khi thu hoạch sẽ không phải tưới nước. Đặc biệt, do rau trồng trong nhà kính nên không bị các loại côn trùng gây hại. Một ưu điểm nữa là do không trồng trên đất nên thu hoạch rất dễ, cây có rễ sạch và không dính đất bẩn. Trước khi có ý định trồng rau thủy canh, anh Thành đã cẩn thận lấy mẫu nước đi xét nghiệm, sau khi trồng anh cũng lấy mẫu rau đi kiểm định tại phòng kiểm nghiệm Eurofins (Quận 1 – TP.Hồ Chí Minh).

 

Qua tìm hiểu chủ yếu từ sách báo, internet, bạn bè và kinh nghiệm trồng, anh biết hiện có 2 phương pháp trồng thủy canh đó là hệ thủy canh màng mỏng và thủy canh hồi lưu. Hệ thủy canh màng mỏng tuy có nhiều ưu điểm hơn nhưng sẽ không thể cung cấp nước cho rau nếu bị cúp điện, vì vậy cần trang bị máy phát điện hoặc sử dụng năng lượng mặt trời. Còn hệ thống do anh tự thiết kế vẫn giữ lại một lượng nước đủ cung cấp cho rau trong trường hợp mất điện, anh cũng đầu tư thêm màng lưới để tránh mất hơi nước. Hệ thống tưới nước chủ yếu tưới theo dạng phun mưa và phun sương, tưới nhiều lần trong ngày tránh tình trạng các loại ký sinh bám vào gây chết rau, ngoài ra anh còn dùng thêm các dưỡng chất sinh học như rượu, gừng, tỏi ớt, dầu khoán để trừ sâu bệnh nhằm đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng vì không sợ tồn dư chất hóa học trong rau. Anh Thành dự định sẽ lót thêm 1 lớp bạt bên dưới vườn rau, sau đó rải sơ dừa để trồng rau thơm, vừa giúp tăng thu nhập vừa  giúp anh tận dụng những dưỡng chất còn tồn dư của vườn rau.

Tuy rau thủy canh có giá thành cao hơn rau bình thường từ 10 – 15 ngàn/kg nhưng không sợ thất thu vì hiện có rất nhiều thương lái đặt mua do tính ưa chuộng rau sạch của thị trường ngày nay. Nhận thấy nhu cầu đó, anh Thành phấn khởi nói: “sau khi hoàn thiện mọi quy trình, khắc phục được các khuyết điểm của hệ thống, tôi sẽ mở rộng diện tích trồng để có thể cung cấp nhiều hơn cho thị trường, đặc biệt là cho người dân địa phương”. 

Xuân Mai